دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) با انتشار گزارشی اعلام کرد که در حملات هدفمند علیه هزاره‌ها در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ در افغانستان، دست‌کم ۴۹ نفر از جامعه هزاره‌ها کشته و ۸۸ تن زخمی شده‌اند و در این سه ماه، سه انفجار در استان‌های بغلان و کابل و سه ترور هدفمند در استان هرات هزاره‌ها و شیعیان افغانستان را هدف قرار داده است.

دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در گزارشی که روز دوشنبه دوم بهمن (۲۲ ژانویه) درباره وضعیت حقوق بشر در افغاستان طی ماه‌های اکتبر تا دسامبر۲۰۲۳ منتشر شد، به بازداشت‌های خودسرانه دختران، شکنجه و بازداشت نظامیان حکومت پیشین و بازداشت فعالان حقوق بشر هم اشاره کرده است. 

طالبان در واکنش به این گزارش یوناما در مورد حجاب و بازداشت‌ خودسرانه دختران به اتهام «ترویج بدحجابی»، ادعا کردند که انتقاد این نهاد سازمان ملل از مواردی چون حجاب، «توهین به باورهای یک ملت» است. 

ذبیح‌الله مجاهد روز دوشنبه دوم بهمن با انتشار بیانیه‌ای در شبکه اجتماعی اکس نوشت که مواردی چون حجاب، همراهی محرم، شرایط کاری و تحصیلی مناسب برای زنان، اجرای احکام شریعت در دادگاه‌ها و جلوگیری از «افکار انحرافی» در جامعه از تکالیف یک حکومت اسلامی متعهد به‌ شمار می‌رود. 

مجاهد افزود: «امارت اسلامی برای اجرای احکام شریعت قربانی‌های زیادی داده است و حالا که قدرت را در دست دارد، باید تمامی احکام شریعت اسلامی را اجرا کند.»

در گزارش یوناما در مورد کشتار هزاره‌ها در سه ماه پایانی سال ۲۰۲۳، با برشمردن حملات به این گروه از مردم افغانستان، آمده است که ۱۳ اکتبر ۲۰۲۳ در شهر پلخمری در استان بغلان، یک بمب‌گذار انتحاری خود را بین نمازگزاران شیعه یک مسجد منفجر کرد که ۲۱ نفر کشته و ۳۰ نفر زخمی شدند. در حمله‌ای ‌دیگر که ۲۶ اکتبر با یک مین کار گذاشته‌شده در یک باشگاه ورزشی در منطقه دشت برچی شهر کابل انجام شد، هشت نفر از جامعه هزاره کشته و ۳۵ نفر زخمی شدند. پس از آن، در هفتم نوامبر، یک مینی‌بوس مسافربری در منطقه هزاره‌نشین دشت برچی کابل با یک مین منفجر شد که در آن رویداد دست‌کم ۱۱ تن کشته و ۲۱ تن زخمی شدند. مسئولیت هر سه حمله را شاخە خراسان داعش بر عهده گرفت و اعلام کرد که هدفش شیعه‌ها بوده‌اند.

در گزارش یوناما، به ترور هدفمند و زنجیره‌ای روحانی‌های شیعه در استان هرات در غرب افغانستان هم اشاره و اعلام شده است که در سه ماه آخر سال ۲۰۲۳ دست‌کم پنج آخوند شیعه در این استان کشته شده‌اند؛ به این ترتیب که ۲۲ اکتبر ۲۰۲۳، یک روحانی شیعه به ضرب گلوله کشته شد. پس از آن در ۲۳ نوامبر، دو عالم دینی شیعه هدف تیراندازی قرار گرفتند و کشته شدند. در اول دسامبر ۲۰۲۳ هم شش نفر (از جمله دو آخوند شیعه) در استان هرات کشته و دو نفر زخمی شدند. به گفته دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان، تاکنون هیچ گروهی مسئولیت ترور هدفمند روحانیون شیعه را به عهده نگرفته است. 

حملات به هزاره و شیعیان افغانستان با پایان سال ۲۰۲۳ به آخر نرسید و در سال میلادی جدید هم ادامه یافت. در تازه‌ترین مورد، انفجاری در تاریخ ۱۱ ژانویه (۲۱ دی) مقابل یک مرکزخرید معروف به «برچی سنتر» در منطقه دشت برچی کابل رخ داد که بر اساس آمار طالبان، در پی آن، دو نفر کشته و ۱۲ نفر زخمی شدند. هرچند شاهدان عینی و رهبران سیاسی هزاره‌ها معتقدند آمار قربانیان این رویداد بیشتر از آن چیزی است که طالبان اعلام کرده‌اند؛ به طوری که محمد محقق، رهبر حزب وحدت  و از رهبران هزاره، در اطلاعیه‌ای گفت در این انفجار دست‌کم ۱۳ غیرنظامی جان باخته و بیش از ۱۰ نفر مجروح شده‌اند. 
 

بازداشت خودسرانه دختران و زنان افغان

در گزارش دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در مورد بازداشت‌های اخیر دختران و زنان افغان آمده است که طالبان عمدتا زنان و دختران ساکن مناطق هزاره‌نشین کابل چون دشت برچی یا خیرخانه را که ساکنان آن عمدتا تاجیک‌اند بازداشت کرده‌اند.

طالبان نزدیک به یک ماه است که بازداشت‌ خودسرانه دختران جوان به اتهام «ترویج بدحجابی» را در کابل و شماری از استان‌های دیگر از جمله دایکندی آغاز کرده‌اند. بر اساس گزارش‌ها، طالبان در کابل زنان را حتی با وجود داشتن لباس بلند و روسری، تنها به‌‌ دلیل پوشیدن کتانی و شلوار جین بازداشت کرده‌اند و از سرنوشت ده‌ها دختر جوانی که اداره امر به معروف طالبان تاکنون بازداشت کرده است، اطلاعی در دست نیست. 

طالبان این اقدام را تلاش برای اجرای احکام شریعت اسلامی می‌نامند و بازداشت زنان را تایید می‌کنند. در آخرین مورد، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، به رسانه‌های داخلی افغانستان گفت این برخورد «برای تنبیه زنان بی‌حجاب» انجام می‌شود.
 

نمایندگی سازمان ملل متحد در گزارشش از اخراج گروهی زنان از مشاغلشان در برخی استان‌ها نیز خبر داده است. در گزارش یوناما آمده که در ماه دسامبر، یک محتسب طالبان به یک زن مجرد در یک مرکز درمانی اخطار داده است که اگر ازدواج نکند، کارش را از دست خواهد داد. یوناما سخن این مسئول وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان را هم که گفته «کار کردن برای زن مجرد مناسب نیست»، اضافه کرده است.

این گزارش می‌افزاید که اداره امر به معروف و نهی از منکر طالبان در استان ننگرهار در شرق افغانستان در تاریخ ۲۲ اکتبر حدود ۴۰۰ زن را از کار در یک شرکت فراوری جلغوزه منع کرده است؛ در حالی که مردان اجازه داشته‌اند به کارشان ادامه دهند. به گزارش یوناما، ۲۲ نوامبر در استان بلخ در شمال افغانستان نیز یک شرکت برق تحت کنترل طالبان ۲۰۰ زن را به دلیل مشکلات مالی اخراج کرده، اما هیچ کارمند مردی را بیرون نکرده است.

شکنجه و بازداشت فعالان حقوق بشر و نظامیان حکومت پیشین

در بخشی از گزارش یوناما در مورد وضعیت حقوق بشر در سه ماه آخر سال ۲۰۲۳ آمده است که طالبان به بازداشت خودسرانه فعالان حقوق بشر و نظامیان حکومت پیشین ادامه داده‌اند و در موارد مختلف فعالان مدنی و حقوق بشر را بازداشت و نظامیان پیشین را به شکلی غیرانسانی شکنجه کرده‌اند. 

به گزارش یوناما، اداره استخبارات طالبان از ماه اکتبر تا دسامبر ۲۰۲۳، چهار فعال حقوق زنان از جمله ندا پروانی، ژولیا پارسی، منیژه صدیقی و پریسا آزاده را بازداشت کردند که دو تن از این فعالان از جمله ندا پروانی و ژولیا پارسی با بستگان مردشان دستگیر شده‌اند. 

در هفتم اکتبر هم اداره اطلاعات طالبان در استان دایکندی در مرکز افغانستان سه کارمند رادیو نسیم را بازداشت کرده که یکی از این خبرنگاران هنوز در زندان طالبان است.  
 

قتل‌های فراقانونی، زندانی کردن، بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری با مقام‌های حکومت پیشین به ویژه اعضای نیروهای ملی امنیتی و دفاعی سابق از موارد دیگری‌اند که در این گزارش به آن‌ها اشاره شده است. 

به گزارش یوناما، شکنجه سربازان حکومت پیشین با وجود اعلام «عفو عمومی» رهبر طالبان، ادامه دارد و به عنوان نمونه به قتل دو نظامی حکومت پیشن افغانستان در استان‌های بدخشان در شمال افغانستان و ننگرهار در شرق افغانستان اشاره شده است. یوناما نوشت: «۲۰ اکتبر در بدخشان، اﻓﺮاد ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺎﺷﻨﺎس یک اﻓﺴﺮ ﺳﺎﺑﻖ پلیس محلی و پسرش را به ضرب گلوله کشتند. در ۲۱ ﻧﻮامبر در شهر جلال‌آباد، مرکز استان ننگرهار هم ﺟسد یک دادستان پیشین همراه با خواهرش در جاده جلال‌آباد‌ـ‌ـ‌کابل پیدا شد.»

نهادهای حقوق بشری در دو سال و نیم گذشته طالبان را به انواع نقض حقوق بشر متهم کرده‌اند. این گروه هرچند در ابتدای حاکمیتش بر افغانستان اعلام کرد که تمامی نیروهایی را که در ۲۰ سال گذشته با آن‌ها در افغانستان جنگیده‌اند، «عفو» می‌کنند، در عمل نشان داد که انتقام‌جویی را هر روز بیشتر از روز قبل ادامه می‌دهد.